Wydatki na pracownicze przedszkole można zaliczyć do kosztów, ale nie można z nich odliczać podatku VAT
Wydatki na utworzenie, wyposażenie i prowadzenie pracowniczych żłobków, przedszkoli i klubów dziecięcych stanowią koszty uzyskania przychodu, ale jest brak prawa do odliczenia VAT od takich wydatków – WSA w Warszawie w niedawnym wyroku (III SA/Wa 247/16) potwierdził stanowisko fiskusa w tej kwestii. Według sądu, zapewnienie dzieciom opieki w godzinach pracy ich rodziców ma pozytywny wpływ na wizerunek firmy jako pracodawcy i może przekładać się na efektywność pracy. Powiązanie takie wystarcza dla rozliczenia kosztów uzyskania przychodu. Co więcej, możliwość taka została potwierdzona w regulacjach o podatkach dochodowych PIT i CIT. W ustawach tych zawarte są przepisy, które jednoznacznie pozwalają na zaliczenie do podatkowych kosztów wydatków na utworzenie, wyposażenie i prowadzenie pracowniczych żłobków, przedszkoli i klubów dziecięcych. Pomimo to, sąd uznał, że związek pomiędzy poniesionymi na ten cel wydatkami a czynnościami opodatkowanymi VAT jest zbyt pośredni, aby spółka mogła odzyskać podatek zapłacony przy finansowaniu tego typu inwestycji, co innego na gruncie podatku dochodowego – tu taki związek bez wątpienia istnieje. Wykładnia zaprezentowana przez sąd musi budzić zastrzeżenia, zwłaszcza wobec akceptacji wobec podatkowych kosztów uzyskania. Co istotne, duży wpływ na decyzję zarządu Spółki o utworzeniu przedszkola miały oczekiwania pracowników, których duża grupa to młodzi rodzice a tego rodzaju rozwiązanie jak przedszkole i żłobek firmowy w znacznej mierze pomogłoby w pogodzeniu obowiązków rodzicielskich z pracowniczymi.
W związku z istniejącym powiązaniem pomiędzy zakupami służącymi utworzeniu przedszkola a działalnością Spółki, zamierzała ona odliczyć podatek VAT wynikający z faktur z tytułu nabycia świadczeń na potrzeby budowy, wyposażenia oraz utrzymania przedszkola z oddziałem żłobkowym. Twierdziła, że ma do tego prawo, bo choć nie będzie osiągała przychodów ze sprzedaży usług przedszkolnych i żłobkowych to wydatki te pozostają w związku z jej działalnością gospodarczą. Ponadto, budowa oraz wyposażenie przedszkola, zostanie sfinansowana ze środków własnych Spółki, a nie ze środków z ZFŚS.
Dyrektor Izby Skarbowej był jednak innego zdania. Stwierdził, że: „Spółce nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu wydatków poniesionych na budowę, wyposażenie i utrzymanie przedszkola z oddziałem żłobkowym, gdyż planowane utworzenie przedmiotowego przedszkola ze środków ZFŚS nie będzie generować przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT w ramach prowadzonej przez Wnioskodawcę działalności gospodarczej. W ramach tych czynności Wnioskodawca nie będzie działał jak podatnik, tym samym więc przepisy ustawy o podatku od towarów i usług (w tym m.in. art. 86) nie znajdują w niniejszej sprawie zastosowania.” – w skrócie uznał iż wydatki na przedszkole nie mają związku z działalnością Spółki, gdyż utworzenie przedszkola ze żłobkiem nie będzie generować świadczeń podlegających opodatkowaniu VAT. Skoro więc Spółka nie działa w tym przypadku jako podatnik VAT, to nie może odliczyć podatku naliczonego.
Stanowisko to podzielił WSA w Warszawie uznając, że wydatki na budowę, wyposażenie i bieżące koszty utrzymania zakładowego przedszkola i żłobka nie mają związku z czynnościami opodatkowanymi, które spółka na co dzień świadczy, czyli z produkcją i sprzedażą Spółki. Wydatki te poniesione zostały przede wszystkim po to, aby zaspokoić potrzeby pracowników. Sąd podkreślił również, że prawo do odliczenia nie przysługuje Spółce ani w sytuacji, gdy sporne wydatki zostały pokryte z jej środków własnych, ani gdy pochodzą z ZFŚS, którym Spółka administruje, bo należy to do jej obowiązków.
Wyrok jest nieprawomocny.