NSA w wyroku (I FSK 1482/15 z 5 kwietnia) orzekł, że to nie protokół zdawczo-odbiorczy przesądza, kiedy wykonawca ma rozliczyć podatek VAT. Liczy się 30 dni od terminu zakończenia prac.

Sąd potwierdził stanowisko ministra finansów wyrażone w interpretacji ogólnej z 1 kwietnia 2016 r. (nr PT3.8101.41.2015.AEW.2016.AMT.141). Minister stwierdził w niej, że datą wykonania usługi budowlanej lub budowlano-montażowej jest data faktycznego jej wykonania, a nie np. data podpisania protokołu zdawczo-odbiorczego.

Ogólna zasada powstania obowiązku w VAT określona jest w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z jej treścią, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania dostawy towaru lub wykonania usługi. Aczkolwiek od tej zasady są wskazane wyjątki, m.in. dotyczące właśnie budowlanki. W przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych obowiązek ten powstaje z chwilą wystawienia faktury (art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT), chyba, że nie zostanie ona wystawiona w ciągu 30 dni od wykonania usługi – w takim przypadku obowiązek podatkowy powstaje w chwili upływu tego terminu (art. 19a ust. 7 ustawy o VAT).

Więc o co toczył się spór? Otóż o to kiedy wykonawca musi wystawić fakturę, a dokładniej o powiązanie daty wykonania usługi z datą protokolarnego odbioru tych prac.

Spółka twierdziła, że datą wykonaniu usługi powinna być tożsama z datą wykazaną na protokole odbioru zleconych prac budowlanych. Argumentowała to tym, że tylko wtedy ma ona pewność, że niczego nie będzie musiała poprawiać. Co jest całkiem logiczne.

Zdania tego nie podzielał Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu. Uznał, że w przypadku prac budowlanych bez wątpienia decyduje faktyczne wykonanie usług, a protokół zdawczo-odbiorczy, w zasadzie, dla określenia powstania obowiązku podatkowego jest bez znaczenia.

Z twierdzeniem Dyrektora Izby Skarbowej zgodziły się sądy obu instancji. Zarówno WSA we Wrocławiu (I SA/Wr 2386/14), jak i NSA orzekły, że wystawienie fakty i powstanie obowiązku podatkowego w podatku VAT w przypadku robót budowlanych i budowlano-montażowych uzależnione jest od rzeczywistego wykonania usługi, a za takie, według sądów, nie można uznać protokołu odbioru robót, który ma zasadniczo charakter dokumentu potwierdzającego wykonie prac i data jego sporządzenia nie wyznacza wykonania usługi.