MF wydało kolejne ostrzeżenie. Tym razem przed optymalizacją za pomocą aportu
22 maja 2017 r. Ministerstwo Finansów wydało drugie ostrzeżenie przed agresywnymi schematami optymalizacyjnymi. Pierwsze dotyczyło unikania CIT od dochodów osiąganych za pomocą zamkniętych funduszy inwestycyjnych. Tym razem ostrzeżenie dotyczy transakcji polegającej na wykorzystaniu aportu, a następnie sprzedaży wniesionego majątku po to by zyskać na wysokich odpisach amortyzacyjnych.
Resort wskazał, że najczęściej w takiej agresywnej optymalizacji biorą udział trzy spółki (A, B i C) powiązane ze sobą bezpośrednio lub pośrednio będące podatnikami CIT.
Sam schemat działania wygląda następująco: spółka A wnosi aport przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do spółki B, a następnie spółka B sprzedaje otrzymany majątek spółce C.
Optymalizacja więc jest podzielona na dwa etapy.
W pierwszym etapie spółka A, w zamian za aport, obejmuje udziały w spółce B. Dodatkowo wycena aportu dokonywana jest w wartości znacznie przewyższającej wartość wnoszonych aktywów netto. Skutkiem tego w księgach spółki B pojawiają się te same aktywa, które były wcześniej w spółce A, wraz z dodatkową pozycją – dodatnią wartością firmy.
Wniesienie aportu jest nieopodatkowane, wynika to z założenia by nie utrudniać przekształceń przedsiębiorców. Skutkiem neutralności podatkowej takiej transakcji jest brak możliwości amortyzacji wartości firmy w spółce B.
Zatem aby uzyskać korzyści, konieczny jest drugi etap transakcji, czyli sprzedaż przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części przez spółkę B spółce C. Spółka C otrzymuje majątek na podstawie umowy sprzedaży, co umożliwia amortyzację wszystkich jego składników, łącznie z wartością firmy, która nie mogła być amortyzowana w spółce B.
Ministerstwo zauważa, że przy tego typu transakcjach dochodzi do przejścia pracowników ze spółki A do spółki B, a następnie spółki C w krótkich odstępach czasu – co będzie także brane pod uwagę przy sprawdzaniu czy transakcja nie miała na celu agresywnej optymalizacji.
Dodatkowo wartość firmy często wielokrotnie przewyższa wartość wszystkich innych składników majątkowych objętych aportem (a następnie sprzedażą), co skutkuje wysokimi odpisami amortyzacyjnymi w spółce C. Dzięki temu przez wiele lat nie musi ona płacić podatku od swojej działalności.
Oczywiście nie wszystkie transakcje obejmujące aport i sprzedaż są kwestionowane przez fiskusa. Najistotniejszą kwestią jaką badaną przez niego będzie to, czy ta transakcja ma uzasadnienie ekonomiczne.
Ministerstwo zaznaczyło, że aby klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania (art. 119a Ordynacji podatkowej) mogła być zastosowana do tego rodzaju przesunięć majątkowych, to powyższe transakcje muszą być dokonywane w takiej sekwencji lub w takich okolicznościach, które wskazują na to, że ich celem było przede wszystkim odniesienie korzyści podatkowej, np. nieuzasadnione dzielenie operacji lub angażowanie podmiotów pośredniczących mimo braku uzasadnienia ekonomicznego.
Ustalenie celu transakcji będzie wymagać od organów skarbowych oceny wszystkich okoliczności sprawy, wyjaśnienia jak wielka była korzyść podatkowa i czy transakcja realizowała istotne cele ekonomiczne inne niż korzyść podatkowa.
Resort wskazał też przykłady gdzie dokonane transakcje będą wzbudzały podejrzenia organów.
Wątpliwości może budzić dokonanie transakcji, przeprowadzonej dwuetapowo (tzn. najpierw aport, potem sprzedaż) w krótkich odstępach czasu, które praktycznie nie umożliwiają spółce B na prowadzenie rzeczywistej działalności gospodarczej w oparciu o majątek uzyskany w drodze aportu. W skrajnych przypadkach takie transakcje były przeprowadzane dzień po dniu.
Także udział kancelarii doradczej, która wychodzi poza normalny zakres świadczonych przez nią usług (kancelarie doradcze w takich operacjach niekiedy same zawiązują spółkę B) będzie wywoływało zastrzeżenia.
Podejrzany może być również brak faktycznych transferów pieniężnych między spółkami B i C.
Konsekwencje opisanej powyżej agresywnej optymalizacji będą takie same, jak przy wykorzystywaniu funduszy inwestycyjnych. Zatem obok dopłaty zaległej daniny, grożą także sankcje karne, w tym również dla podmiotów doradzających.
Resort zwrócił również uwagę, że wdrożenie opisanego schematu optymalizującego będzie miało też wpływ na księgi rachunkowe spółki C. Amortyzacja wartości firmy powoduje rozpoznanie dla celów rachunkowych tzw. aktywów w podatku odroczonym, które z kolei bezpośrednio wpływają na wynik finansowy spółki. Z tego względu rozpoznawanie ich musi się opierać na zasadzie ostrożności i powinno podlegać badaniu przez audytora.
Ministerstwo Finansów zwraca uwagę, że „sytuacje agresywnej optymalizacji podatkowej, w których głównym bądź jedynym celem transakcji było osiągnięcie korzyści podatkowej, mogły doprowadzić do naruszenia zasady ostrożności wyceny przy rozpoznawaniu aktywa podatkowego”.
Jeżeli organ udowodni, że do przeprowadzonej transakcji może zostać zastosowana klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, to może to mieć wpływ na rozpoznanie takiego aktywa.
MF wydało kolejne ostrzeżenie. Tym razem przed optymalizacja za pomocą aportu